Stok fotoğrafçılıkta genelde 2 tür fotoğraf lisansı vardır.

1- Ticari lisans (Commercial)
2- Editoryal lisans (Editorıal)


Ticari Lisans: 

Bu tip lisansta fotoğraflar ticari amaçlı yani reklamlarda, bir ürünün veya kavramın promosyonunda kullanılabilir. Amaç gelir elde etmektir. Fotoğraflarda belirgin şekilde görülen insanlardan feragat (release) belgesinin doldurulması istenir. Amaç sadece fotoğrafçıdan değil, manken olarak kullanılan kişiden de telif hakkını almaktır. Bu sadece insanları kapsamaz. Örneğin kahve fotoğrafınızda beliren bir Starbucks logosu, eğer feragat belgesi yoksa ticari lisansla satılamaz.

Örnek: Croissant fotoğrafı   
Bu fotoğrafta belirgin bir marka veya insan bulunmamaktadır.


Editoryal Lisans:

Editorial lisansta feragat belgesi aranmaz. Çünkü editoryal fotoğraflar bir ürünün veya şirketin reklamında kullanılmaz. Peki kimler kullanabilir? Ticari amaç elde etmeden kullanmak isteyen kurumlar kullanabilir. Mesela, İstanbul ile ilgili haber yapan bir gazete, genel bir İstanbul manzarası resmini kullanabilir. Fotoğrafta mekan isimlerinin, özel mülklerin veya insanların çıkması sorun değildir. Kısacası, tanımlama veya gösterim amaçlı kullanabilen fotoğraflardır, marka ve insanlar fotoğrafta görülebilir.

Örnek: Cumil heykeli
Bu heykel bilinen bir heykeldir. Heykeli yapan sanatçının da fotoğrafta telif hakkı bulunabilir bu yüzden editoryal olarak (ticari olmayan) şekilde yüklenmesi gerekir.

Stok fotoğrafçılık, fotoğrafçıdan belli bir ücret karşılığında telif hakları alınan ve depolanan (stoklanan) fotoğrafların kullanıcıya satılmasıdır. Bu noktada fotoğrafçının çektiği fotoğraflar depolanır ve gazetelere, dergilere, kitapçılara, bloglara kısacası görsel kullanan tüm kullanıcılara satılır. Telif sorunu yoktur çünkü fotoğrafçıya belli bir ücret ödenir. Esasen burada satılan fotoğraf değil, telif hakkıdır. Depolanan fotoğraflar depolandıkları alanlarda sürekli barındırılır. Böylece ihtiyaç halinde herhangi bir fotoğraf defalarca indirilebilir, fotoğrafçı da aynı fotoğraftan sürekli para kazanır. Aynı fotoğraf farklı stok fotoğraf ajanslarına gönderilebilir. Tabi bu münhasır olmayan durumlar (non-exclusive) için geçerlidir. Mühnasır (exclusive) satılan fotoğraflar sadece o ajansa özel satılır.

Stok fotoğrafçılık 2'ye ayrılır. 

Makro Stok Fotoğrafçılık: Fotoğraflar yüksek fiyata ve belli ajansa münhasır (exclusive) satılır. Geleneksel stok fotoğrafçılık olarak bilinir.
Mikro Stok Fotoğrafçılık: Fotoğraflar genellikle ucuza ve birden fazla ajansa (inclusive) satılır.


Türkiye'de pek bilinmeyen bu alan aslında dünyada çokça bilinir. İlk stok fotoğrafçılık ajansı 1920'lerde H. Armstrong Roberts tarafından kurulur. Amacı ise çekimlerden arta kalan fazlalık fotoğrafları gazete, dergi vs yerlere satmaktır. 

Stok fotoğrafçılık sektörü son yıllarda hızla büyümüştür. Shutterstock, iStockPhoto, Fotolia gibi önde gelen ajansların yanında onlarca ajans kurulmuş ve binlerce fotoğrafçı, fotoğraflarını satmak için bu ajanslara göndermiştir.



Yukarıda örnek bir stok fotoğraf bulunmakta. Bu görsel bir çok kez kullanılmış klasik bir görseldir. 

Peki stok fotoğrafçılık sistemi nasıl işler? Fotoğraflarınızı nasıl satabilirsiniz? 

Fotoğrafçı (contributor) fotoğrafını herhangi bir stok fotoğraf ajansının sitesine yükler. Fotoğrafı tanımlar, fotoğrafı anlatan anahtar kelimeleri yazar ve ajansın incelemesine gönderir. Ajansa bağlı olarak 1 gün - 2 hafta içerisinde fotoğrafın kabul edilip edilmediği ile ilgili mail gelir. Fotoğraf kabul edildiyse sistemde (depoda) bekler.  Diğer taraftan da görsele ihtiyacı olan ajans müşterileri ihtiyaçları olan fotoğrafları anahtar kelime yazarak arar. Eğer fotoğrafçının fotoğrafını seçerse ve indirirse ajans para kazanır ve belli bir kısmını fotoğrafçıya verir. Hesabında parası biriken fotoğrafçı da parasını (paranın belli bir limiti aşması gerekebilir) belirtilen ödeme yöntemiyle alır. 

Peki fotoğraflar bir kere mi satılır? Tabii ki hayır. O fotoğraflar server'larda bekler ve müşteri beğenirse tekrar tekrar indirebilir. 

Stok fotoğrafçılığın iyi yanı, kimse ne zaman hangi fotoğrafın kabul edileceğini bilemez. Bir kertenkele fotoğrafı veya bir yemek fotoğrafı satılabilir. Tamamen fotoğrafçının gayretine ve kabiliyetine bağlı bir sektördür. Amatör fotoğrafçısından profesyoneline bir çok kişi ciddi miktarlarda para kazanır. 

Bol kazançlar.

Ajans Adı: Fotolia

ÜCRETLER
----------------------------------------------------------------------------------------
Standart ücretler $1 - $5. Fotoğrafınıza sınırlar içinde kendi fiyatınızı koyabilirsiniz.

ÖDEME
----------------------------------------------------------------------------------------
Minimum Ödeme: $50
Ödeme Yöntemleri: PayPal ve MoneyBookers
Para Birimi: Amerikan Doları, Euro, Pound, Sterlin
Diğer: 

FOTOĞRAF YÜKLEME
----------------------------------------------------------------------------------------
Kabul edilen dosyalar: Fotoğraf, vektör, illüstrasyon, video
Yükleme yöntemleri: HTML formu, Java formu, FTP
Fotoğraf boyutu: En az 2 megapiksel
Silme durumu: Tek tek ve anında
Anahtar kelimeler: 50 taneye kadar, yazım düzeltimi yok
Fotoğraf kontrol süresi: Genelde 1 gün içinde

DİĞER
----------------------------------------------------------------------------------------
Dil Seçenekleri: Neredeyse tüm önemli diller
Kabul Şartları: Yok. Direkt olarak fotoğraf gönderip kabul almaya çalışabilirsiniz.
Münhasırlık (Bu siteye özel fotoğraflara fazladan ödeme): Yok

ŞİRKET BİLGİLERİ
----------------------------------------------------------------------------------------
Kurucu: Thibaud Elziere, Oleg Tscheltzoff, Patrick Chassany
Kuruluş Tarihi: 2005
Merkez: New York - ABD
Toplam Fotoğraf: 36,922,432 (11 Mart 2015)

7 Mart 2015 - Innsbruck manzara resmi

5 Mart 2015 - Yin-Yang fotoğrafı - S. Arabistan'a

Aşağıda yazılan süreç kişisel olarak denenmiş ve günü gününe yazılmıştır.

1- (Tarih 13 Aralık 2014 11:58) Nüfus cüzdanının resmini çektim ve 10 adet fotoğraf ekleyerek değerlendirme için gönderdim.
2-(Tarih 13 Aralık 2014 20:56) Cevap geldi. 

"Thank you for your submission to shutterstock.

In order for shutterstock to maintain the high standard of our collection, new contributors must receive approval of at least seven of their first ten images. unfortunately, while some of the images you submitted may meet our guidelines, we are unable to approve seven.

You can get feedback and try again here:"

10 fotograftan 7si: subject is blurry, too soft, or out of focus when viewed at full resolution.
10 fotograftan 5i: image has exposure issues, unfavorable lighting conditions, and/or incorrect white balance.
10 fotograftan 2si: image contains excessive noise, grain, artifacts and/or is poorly rasterized.

"You can try again with new content after 2014-12-14" 

3- (Tarih 15 Aralık 2014 00.00) Önceki beğenilen tek fotoğraf dahil toplamda 10 fotoğraf yolladım.
4- (Tarih 15 Aralık 2014 20:54) Cevap geldi. 

10 fotograftan 9u: image has exposure issues, unfavorable lighting conditions, and/or incorrect white balance.
10 fotograftan 3ü: subject is blurry, too soft, or out of focus when viewed at full resolution.
10 fotograftan 2si: image is poorly composed and/or poorly cropped.
10 fotograftan 2si: image contains excessive noise, grain, artifacts and/or is poorly rasterized.

"You can try again with new content after 2014-12-16" 

5- (Tarih 16 Aralık 2014 00:06) Cevap geldi. Kimlikte sorun çıkmış.

"Thank you for submitting your passport/ıd to shutterstock. unfortunately, your passport/ıd was not approved for the following reason:

=>we are unfortunately unable to accept a national ıd card or driver's license. please upload a passport that is valid for international travel in your shutterstock contributor account for review. please be sure your passport is in focus and that it has not expired."

Pasaportun fotosunu çekip gönderdim.

6- (Tarih 18 Aralık 2014 22:50) Cevap geldi. Kimlikte yine sorun çıkmış.

"Please save a copy of your passport/ıd and your visa/residency card/proof of your residential address into one file. please upload one [1] file into your account. be sure that your documents are in focus."

7- (Tarih 24 Aralık 2014 00:06) Pasaport ve vize kartımı gönderdim. Ayrı ayrı fotoğraflarını çekip Paint ile birleştirdim. Önceden kabul edilen dahil 10 fotoğraf gönderdim.
8- (Tarih 27 Aralık 2014 16:03) Pasaport Kimlik onaylandı.
9- (Tarih 29 Aralık 2014 17:46) 10 fotoğraftan ikisi kabul oldu.

"You can try again with new content after 2014-12-30" 


10- (Tarih 31 Aralık 2014 00:38) 10 fotoğraf gönderildi. 2'si daha önceden gönderilen fotoğraflardı.
11- (Tarih 31 Aralık 2014 01:39) Cevap geldi. 10 fotoğraftan 4'ü kabul edildi. Çabuk incelediler bu sefer.

"You can try again with new content after 2014-12-31"

12- (Tarih 1 Ocak 2015 02:21) 10 fotoğraf gönderildi, kabul edilen 4 fotoğraf dahil. Beşinci deneme.
13- (Tarih 1 Ocak 2015 02:36) Cevap geldi. Yine önceki 4 fotoğrafı kabul ettiler. Çok hızlılar gerçekten de.


"You can try again with new content after 2015-01-01"

14- (Tarih 2 Ocak 2015 03:05) Altıncı deneme. 10 fotoğraf gönderildi.
15- (Tarih 2 Ocak 2015 05:19) 10 fotoğraftan 6 tanesi kabul edildi. 4 tanesi zaten önceden kabul edilmişti. Kabul almak için son 1 fotoğraf kaldı.

"You can try again with new content after 2015-01-02"

16- (Tarih 3 Ocak 2015 05:38) Yedinci deneme. 10 fotoğraf gönderildi.

17- (Tarih 3 Ocak 2015 06:05) Cevap geldi. Toplamda 10 fotoğraftan 7 tanesi kabul edildi. Shutterstock'a kabul almak için minimum 7 fotoğrafın kabul edilmesi gerekiyordu. Sonunda başardım. 

18- (Tarih 3 Ocak 2015 10:00) İlk fotoğrafımı sattım 25 cent cepte.

Evet 7 denemeden sonra kabul aldık. Sizler de zorlarsanız başarabilirsiniz. Sitenin işleyişi ve arayüzü çok güzel. Herkese bol kazançlar.

Ajans Adı: Shutterstock

ÜCRETLER
----------------------------------------------------------------------------------------
Tekil indirme kazançları: Genelde 0,25-0,38, müşterinin üyeliğine göre daha yüksek miktarlar.

ÖDEME
----------------------------------------------------------------------------------------
Minimum Ödeme:    $75
Ödeme Yöntemleri: PayPal, MoneyBookers, Çek
Para Birimi: Amerikan Doları
Diğer: Ödemeler ayda bir kere yapılır ve bir sonraki ayın 15'inde işleme konur.

FOTOĞRAF YÜKLEME
----------------------------------------------------------------------------------------
Kabul edilen dosyalar: Fotoğraf, vektör, illüstrasyon, video, müzik
Yükleme yöntemleri: HTML formu, ActiveX, FTP
Fotoğraf boyutu: En az 4 megapiksel
Silme durumu: Tek tek, tek seferde, geri alınabilir şekilde, anında
Anahtar kelimeler: 50 taneye kadar, otomatik yazım düzeltimi
Fotoğraf kontrol süresi: Genelde 1 gün içinde

DİĞER
----------------------------------------------------------------------------------------
Dil Seçenekleri: Türkçe, İngilizce, Çince, Almanca, Felemenkçe, İtalyanca, Japonca, Portekizce, Rusça, İspanyolca
Kabul Şartları: Başlangıçta 10 fotoğraf gönderiliyor, en az 7 tanesinin kabul alması gerekli.
Münhasırlık (Bu siteye özel fotoğraflara fazladan ödeme): Yok

ŞİRKET BİLGİLERİ
----------------------------------------------------------------------------------------
Kurucu: Jon Oringer
Kuruluş Tarihi: 2003
Merkez: New York - ABD
Toplam Fotoğraf: 50,152,073 (7 Mart 2015)

Tüm stok ajanslarının listesi:

1- shutterstock.com
2- istockphoto.com
3- fotolia.com
4- dreamstime.com
5- 123rf.com
6- depositphotos.com
7- alamy.com
8- bigstockphoto.com
9- market.envato.com
10- pond5.com
11- canstockphoto.com
12- veer.com
13- graphicleftovers.com
14- stocksy.com
15- canva.com
16- mostphotos.com
17- indivstock.com
18- signelements.com
19- photospin.com
20- zoonar.com

NOT: Sürekli güncellenecektir.

Türkçe dil seçeneği bulunan stok ajansları listesi:  

1- shutterstock.com
2- fotolia.com
3- 123rf.com
4- depositphotos.com
5- bigstockphoto.com

NOT: Zamanla güncellenecektir.

1- Shutterstock

2- Fotolia

3- iStockPhoto

4- Dreamstime